30 lat Funduszu Spojności
W ciągu 30 lat istnienia Funduszu Spójności zainwestowano kwotę niemal 179 mld euro z przeznaczeniem na spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną UE.
Fundusz Spójności, utworzony na podstawie traktatu z Maastricht jako niezbędne uzupełnienie jednolitego rynku w ramach zestawu narzędzi służących realizacji polityki spójności, miał za zadanie wspierać inwestycje w obszarze infrastruktury transportowej oraz ochrony klimatu i środowiska naturalnego. Poprawa zaopatrzenia w wodę i przetwarzania odpadów, efektywność energetyczna, energia ze źródeł odnawialnych oraz infrastruktura drogowa i kolejowa znajdują się wśród jego najważniejszych celów.
Działalność funduszu koncentruje się na państwach członkowskich o DNB poniżej 90 proc. średniej UE, co ma sprzyjać konwergencji między gospodarkami europejskimi. Wsparcie z Funduszu Spójności, podobnie jak wszystkie środki finansowe dostępne w ramach polityki spójności, przyczynia się do wzrostu dochodów narodowych państw będących beneficjentami. Pierwszymi państwami, w których DNB wzrósł powyżej progu kwalifikowalności wynoszącego 90 proc. średniej UE, były Irlandia i Hiszpania.
W ramach Funduszu Spójności sfinansowano symboliczne projekty, które przekształciły całe regiony i miasta, pomagając im wyeliminować zaległości w stosunku do pozostałych państw UE. Fundusz odegrał również decydującą rolę w rozwoju transeuropejskich sieci transportowych. W Hiszpanii Fundusz Spójności posłużył jako pomoc w stworzeniu nowoczesnej sieci kolei dużej prędkości.
Dzięki funduszowi linia kolejowa na trasie Warszawa – Gdynia umożliwiła poprawę transportu pasażerskiego w korytarzu Morze Bałtyckie – Morze Adriatyckie, a na trasach łączących główne miasta Polski eksploatowany jest nowoczesny tabor kolejowy.
Środki z funduszu zainwestowano w zrównoważony transport publiczny w miastach, na przykład w linie metra w Warszawie, Budapeszcie, Bukareszcie, Sofii i Pradze.
Co więcej, Fundusz Spójności pomógł w budowie portów lotniczych i usprawnieniu połączeń z państwami członkowskimi, które przystąpiły do UE na początku XXI wieku: za przykład posłużyć mogą choćby lotniska w Talinie, Warszawie, Wrocławiu i Rzeszowie.
Fundusz wspierał również inwestycje w infrastrukturę, w tym podłączenie 6 mln osób do instalacji czystej wody pitnej oraz 10,5 mln osób do instalacji oczyszczania ścieków. Umożliwił recyckling 4,2 mln ton ścieków komunalnych.
Jeżeli chodzi o sektor czystej energii, z Funduszu Spójności przeznaczono środki na instalację technologii korzystających z energii ze źródeł odnawialnych.
Finansowy Instrument Spójności – bo tak na początku nazywano Fundusz Spójności – ustanowiono 1 kwietnia 1993 r. Wszedł on w życie w 1994 r., aby umacniać gospodarczą, społeczną i terytorialną spójność UE oraz aby wyeliminować zaległości niektórych państw w stosunku do pozostałych państw UE.
Więcej o efektach Funduszu Spójności na stronie internetowej Komisji Europejskiej Przedstawicielstwa w Polsce.
