Kończy się pewien etap dofinansowania unijnego. Już w tym roku ruszą nowe programy. Mieszkańcy powiatu przasnyskiego mogli w ostatnich latach widzieć, jak ich okolice zmieniają się dzięki środkom z UE.
Do wykorzystania były pieniądze zarówno na tzw. projekty twarde, czyli inwestycje widoczne gołym okiem, jak i na 'projekty miękkie” – rozwijające mieszkańców tej części Mazowsza. Samorządowcy, firmy oraz mieszkańcy z powiatu przasnyskiego wykorzystali w sumie 217,5 mln zł w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-13 i 33,97 mln zł z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-13 na różnego typu projekty. Dzięki tym dotacjom powstały m.in. drogi, zmodernizowane zostały placówki zdrowia, ale powstały też tak niezbędne inwestycje jak kanalizacje, boiska czy szlaki turystyczne. Unijne środki pozwoliły również mieszkańcom powiatu zrealizować wiele wydarzeń kulturalnych.
Najwięcej dotacji z RPO WM pozyskały na swoje projekty samorządy: powiatu przasnyskiego – 105 mln zł, Czernice Borowe – 10,6 mln zł, samorząd miasta Przasnysz – 26,8 mln zł i gmina Jednorożec – 26,5 mln zł. Po środki z PROW sięgnęły najskuteczniej cztery samorządy – Jednorożec jako gmina uzyskał w sumie 6,3 mln zł dotacji, Chorzele – ok. 5,7 mln zł, gmina Przasnysz – 5,5 mln zł, a Czernice Borowe – 5,1 mln zł.
Samorządy sięgnęły również po dotacje, dzięki którym poprawiono warunki uczenia się dzieci i młodzieży – z pieniędzy z RPO powstały m.in. nowe sale gimnastyczne – przy Zespole Szkół w Lesznie (gm. Przasnysz) z dotacją prawie 1,8 mln zł z UE, przy szkole podstawowej w Krukowie oraz w Duczyminie (te dwie inwestycje to w sumie ponad 5,8 mln zł). Władze powiatu postarały się też o środki unijne (prawie 10 mln zł) na stworzenie w Chorzelach Mazowieckiego Centrum Sportów Zimowych.
Środki unijne pozwoliły również na to, by ponad 400 osób z powiatu przasnyskiego znalazło na trwałe zatrudnienie, ponad 2000 osób brało udział w różnych szkoleniach.
Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007-2013 (RPO WM)
Trwający nadal RPO WM oparty jest na Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego, czyli powszechnie postrzegany jako program na tzw. projekty twarde – remonty, modernizacje, zakup sprzętu itp. Jego efekty są widoczne w wielu miejscach Mazowsza – również w powiecie przasnyskim.
W sumie na Mazowszu do dofinansowania zarząd województwa zatwierdził już ok. 2250 projektów (dotacja z UE wyniesie: 8,6 mld zł). Do mieszkańców powiatu przasnyskiego trafiło ponad 217,5 mln zł unijnego dofinansowania w ramach 55 projektów.
Po fundusze sięgali umiejętnie zarówno przedsiębiorcy (16 projektów na ponad 11,4 mln zł z UE), jak i samorządy (37 projektów – 205 mln zł dotacji).
Największe, a jednocześnie bardzo istotne dla mieszkańców tego powiatu inwestycje dotyczyły infrastruktury drogowej – 8 projektów z ponad 42 mln zł dotacji. Dzięki środkom unijnym w ramach RPO WM przebudowanych zostało w sumie 83,77 km dróg, w tym 43,88 km dróg gminnych, 27,95 km – powiatowych i 11,94 km dróg wojewódzkich. Cztery inwestycje prowadził samorząd powiatu przasnyskiego. Wybudował m.in. drogę Myszyniec – Bartniki, która była niezbędna do tego, by poprawić dostęp do Przasnyskiej Strefy Gospodarczej (dofinansowanie wyniosło prawie 18 mln zł). Poza tym przebudowane zostały droga powiatowa nr 1202W (Obrębiec – Szczepanki – Szulmierz), ciąg dróg powiatowych relacji Krzynowłoga Mała – Skierkowizna i droga nr 3215W (Duczymin – Nowa Wieś – Jarzynny Kierz). Również samorząd gminy Przasnysz sięgnął po środki unijne (3,3 mln zł) na przebudowę dróg gminnych tak, by poprawił się dojazd do Przasnyskiej Strefy Gospodarczej.
Poza tym samorząd miasta Przasnysz wykorzystał 4,9 mln zł dotacji na poprawę infrastruktury w swojej miejscowości, a gmina Czernice Borowe otrzymała ponad 7 mln zł na przebudowę dróg gminnych i drogi powiatowej, poprawiając komunikację między Czernicami a Przasnyszem. Kolejny beneficjent to gmina Krasne, która dzięki 2,5 mln zł dofinansowania z UE przebudowała drogi gminne relacji Zielona – Niesiobedy – Milewo Rączki oraz Zielona – Brzozowo.
Środki z RPO pozwoliły również poprawić infrastrukturę służącą zdrowiu. Na ten cel przeznaczonych zostało ponad 16 mln zł z UE. Dzięki dotacjom zmiany zaszły np. w szpitalu w Przasnyszu – dostosowano pomieszczenia do potrzeb Oddziału Psychiatrycznego i Oddziału Wewnętrznego, a także rozszerzono zakres świadczeń w szpitalu. Poza tym w przasnyskim szpitalu postawiono na poprawę obsługi pacjenta, informatyzując placówkę (2 projekty z dotacją w sumie 3,7 mln zł).
Samorząd gminy Krzynowłoga Mała zmodernizował przy udziale środków unijnych (728 tys. zł z UE) budynek gminnego ośrodka zdrowia, a władze gminy Jednorożec sięgnęły po ponad 1,1 mln zł dotacji, by poprawić warunki leczenia mieszkańców Jednorożca, Baranowa i Chorzeli. Modernizacji dworku pod kątem terapii zajęciowej oraz zagospodarowania terenu wokół Domu Pomocy Społecznej w Przasnyszu dokonały władze powiatu przy wsparciu w wysokości ponad 2 mln zł.
Poza zinformatyzowaniem placówek zdrowia, samorządy i przedsiębiorcy z terenu powiatu przasnyskiego chętnie sięgali po środku unijne m.in. na szerokopasmowy Internet w Przasnyszu oraz rozwój e-administracji (zarówno miasto, jak i gmina Przasnysz, oraz gmina Chorzele).
Na terenie powiatu zrobiono też kilka inwestycji z dbałością o dziedzictwo kultury – wśród nich rewitalizacja Rynku w Przasnyszu (8,3 mln zł z UE) i odrestaurowanie zabytkowej wieży ciśnień z przeznaczeniem na Muzeum Rodu Krasińskich (dotacja w wysokości ponad 900 tys. zł). Poza tym podpisano ostatnio umowy na projekty upamiętniające trasę i rolę frontu wschodniego I wojny światowej w Chojnowie, w tym inicjatywa uruchomienia odcinka szlaku kolejki wąskotorowej (Lokalna Organizacja Turystyczna Północnego Mazowsza otrzymała na ten cel prawie 500 tys. zł dofinansowania). Inna organizacja – Przasnyskie Stowarzyszenie Historii Ożywionej, otrzymało również ok. 500 tys. zł na oznakowanie i rozbudowę samego szlaku frontu wschodniego I wojny światowej.
Z funduszy przeznaczonych na rozwój infrastruktury oświatowej i sportowej skorzystał zarówno samorząd powiatu, jak i samorządy gmin Przasnysza, Chorzeli i Jednorożca. Powstały m.in. nowe sale gimnastyczne – przy Zespole Szkół w Lesznie (gm. Przasnysz) z dotacją prawie 1,8 mln zł z UE, przy szkole podstawowej w Krukowie oraz w Duczyminie (te dwie inwestycje to w sumie ponad 5,8 mln zł). Władze powiatu postarały się też o środki unijne (prawie 10 mln zł) na stworzenie w Chorzelach Mazowieckiego Centrum Sportów Zimowych.
W przypadku RPO WM 2007-13 trzeba pamiętać również o 28 projektach, które swoim zasięgiem obejmują szersze obszary niż jeden powiat, a nawet niż subregion, a korzystają z niego również mieszkańcy powiatu przasnyskiego. Wśród nich są inwestycje w tabor kolejowy, bezpieczeństwo w przypadku pożarów, Internet dla Mazowsza oraz działania turystyczne. Wartość tych wszystkich projektów to ponad 1,3 mld zł, a unijne dofinansowanie wyniosło w nich 823 mln zł.
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 (PROW)
Na poziomie województwa w ramach PROW samorząd Mazowsza wdraża tylko część działań. Wśród nich są te, służące poprawieniu i rozwijaniu infrastruktury związanej z rozwojem rolnictwa i leśnictwa – w tym scalanie gruntów i gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi. Poza tym realizowane są podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (są to najczęściej projekty dotyczące budowy kanalizacji lub oczyszczalni ścieków). Działania zmieniające oblicze wsi to najczęściej projekty realizowane w ramach Odnowa i rozwój wsi. Zarząd województwa wdraża również tzw. oś Leader, w ramach której można realizować różnego typu Inwestycje – od 'twardych” po 'miękkie”. W sumie zakontraktowano już 1,2 mld zł.
W powiecie przasnyskim w ramach PROW zrealizowanych zostało aż 99 projektów o wartości prawie 65,45 mln zł, z czego 33,97 mln zł to dotacja.
Największe dofinansowanie otrzymały projekty związane z budową i usprawnianiem sieci kanalizacji i gospodarki ściekowej i odpadami – ok. 16,8 mln zł na 11 inwestycji z terenu całego powiatu (4 mln zł dotacji dla gminy Chorzele, 3,9 mln zł – dla gm. Czernice Borowe, ponad 1,8 mln zł _ gm. Jednorożec, 1 mln zł dla gm. Krasne, 2,2 mln zł – Krzynowłoga Mała i 3,7 mln zł z UE dla gm. Przasnysz). Ze środków unijnych z PROW powstały w powiecie również dwa targowiska – w Chorzelach (975 tys. zł dotacji) i w Jednorożcu – 800,5 tys. zł.
Ze środków w ramach Odnowy wsi zrealizowano w sumie 21 projektów, na które zarząd województwa przeznaczył ok. 6,2 mln zł. Dzięki tym dotacjom w powiecie powstało 19 obiektów małej architektury, 2 miejsca rekreacji, swoje oblicze zmieniło 11 centrów wsi, a 9 świetlic zostało zmodernizowanych i stały się miejscami, w których odbywają się wydarzenia kulturalne,
Bardzo dużą popularnością wśród beneficjentów PROW z powiatu przasnyskiego cieszyły się dofinansowania projektów społecznych (działanie Małe projekty) – 57 projektów na 853,5 tys zł dotacji z UE. Dotyczyły one głównie przedsięwzięć kulturalnych, inicjatyw promujących zdrowy tryb życia, turystykę, a przede wszystkim integrujących mieszkańców. Prężnie z tego dofinansowania korzystały dwie lokalne grupy działania (LGD) działające na terenie powiatu przasnyskiego – Fundacja Partnerska Grupa Lokalnego Działania 'Ciuchcia Krasińskich” i Związek Stowarzyszeń 'Kurpsie Razem”.
Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013 (POKL)
Ten program jest tylko częściowo zarządzany na poziomie województwa (pięć z dziewięciu priorytetów realizowanych jest centralnie, z poziomu kraju). Wśród zadań, jakie miały być wykonane na Mazowszu przy udziale środków unijnych z POKL były: Rynek pracy otwarty dla wszystkich, Promocja integracji społecznej, Regionalne kadry gospodarki oraz Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach.
W powiecie przasnyskim działania dotyczące ożywienia rynku pracy wprowadzał m.in. Wojewódzki Urząd Pracy. Część inicjatyw dotyczyła wsparcia osób pozostających bez zatrudnienia. Były to doradztwa, pośrednictwa pracy, staże, praktyki, szkolenia oraz warsztaty aktywnego poszukiwania pracy. Z tego typu form skorzystało 107 mieszkańców powiatu przasnyskiego.
Środki z POKL to również wsparcie dla najmłodszych – w powiecie przasnyskim w projektach edukacyjnych wzięło udział 9 przedszkoli. W rezultacie 289 dzieci (z obszarów wiejskich) w wieku 3-5 lat uczestniczyło w różnych rozwijających je zajęciach. W przypadku szkół (różnego typu) – ze środków na zajęcia skorzystało w sumie 17 placówek, z czego aż 16 na terenach wiejskich. Poza tym 31 szkół skorzystało z dotacji, które pozwoliły im prowadzić różne formy indywidualnego nauczania.
Dzięki projektom realizowanym przez PUP w Przasnyszu odbyło się wiele szkoleń, staży, prac interwencyjnych, a także beneficjenci otrzymali jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej. W efekcie zatrudnienie znalazło 416 osób, z czego 44 osobz to ludzie w wieku 50-64 lata, a 115 to długotrwale bezrobotni.
Z POKL beneficjenci z powiatu przasnyskiego mieli też okazję otrzymać ponad 17,6 mln zł dotacji z UE na swoje projekty (88) dotyczące m.in. promocji przedsiębiorczości i samozatrudnienia, promocji integracji społecznej, podnoszenia kwalifikacji, kształcenia ustawicznego itp. Wśród nich były takie projekty jak Mam szanse odnieść sukces gminy Przasnysz (prawie 500 tys. zł), Słoneczny Teatr – integracja przez sztukę miasta Przasnysz (prawie 50 tys. zł), Odmienione powracamy na rynek pracy powiatu przasnyskiego (realizowany przez PUP – ponad 140 tys. zł), Nasza przyszłość – nasza sprawa gminy Krasne (ok. 470 tys. zł), Nauka i zabawa to świetna sprawa gminy Jednorożec (182 tys. zł), Nasze projekty na przyszłość gminy Chorzele (ponad 430 tys. zł), Nasze projekty na przyszłość gminy Krzynowłoga Mała (prawie 420 tys. zł).
