Muzeum Północno-Mazowieckie w Łomży zaprasza dzisiaj na spotkanie i promocję reprintu monografii 'Łomża’ Władysława Świderskiego, oryginalnie wydanej w roku 1925.
To obecnie biały kruk i bezcenne źródło wiedzy o dawnej Łomży. Promocja książki, obejmująca również wirtualne spotkanie z prawnukiem prezydenta Świderskiego Rafałem Sobierańskim odbędzie się w Hali Kultury. Początek o godzinie 18. Wstęp wolny.
Władysław Świderski był burmistrzem i prezydentem miasta w latach 1919-1934. W roku 1925 wydał własnym sumptem książkę 'Łomża”, monografię przybliżającą dzieje miasta od czasów najdawniejszych do jemu współczesnych.
Książka ukaże się w tradycyjnym wydaniu papierowym oraz w wersji cyfrowej.
Monografia 'Łomża” wznowiona po blisko stu latach
Władysław Świderski (1879–1942) urodził się w Ostrowi Mazowieckiej, ale przez niemal całe życie był związany z Łomżą. Już jako uczeń gimnazjum był współorganizatorem stowarzyszenia niepodległościowego młodzieży łomżyńskiej 'Orzeł Biały”. Należał do Organizacji Bojowej PPS, a udział w wydarzeniach roku 1905 przypłacił uwięzieniem.
W czasie I wojny światowej należał do Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), a w listopadzie 1918 roku uczestniczył w negocjacjach z gubernatorem gen. Paulem i w rozbrajaniu Niemców. Wkrótce po tym został wybrany burmistrzem Łomży, a latach 1920-1934 sprawował nieprzerwanie funkcję prezydenta miasta, kierując jego bohaterską obroną podczas wojny polsko-bolszewickiej. Po przejściu na emeryturę działał w Stowarzyszeniu Byłych Więźniów Politycznych oraz w Polskim Towarzystwie Krajoznawczym. Aresztowany przez Rosjan jeszcze jesienią 1939 roku został wywieziony na wschód ZSRR, gdzie zmarł.
W roku 1925 wydał własnym sumptem książkę 'Łomża”, monografię przybliżającą dzieje miasta od czasów najdawniejszych do jemu współczesnych. Szczególnie wartościowe są jej fragmenty dotyczące wydarzeń po roku 1861, to jest od daty, na której kończy się 'Dawna i teraźniejsza Łomża” Leona Rzeczniowskiego, czyli obszerne ujęcie przebiegu powstania styczniowego na ziemi łomżyńskiej, ale przede wszystkim relacje z pierwszej ręki, dotyczące walk o niepodległość od przełomu XIX/XX wieku do końca I wojny światowej, tej lat 1919-21 oraz dziejów Łomży do roku 1925. Z tego powodu książka Władysława Świderskiego posiada wyjątkową wartość jako niezwykle ważne źródło historyczne, dotyczące historii miasta w XIX i w pierwszej ćwierci następnego wieku. W przyszłym roku minie sto lat od jej wydania, a jest to pozycja niezwykle cenna nie tylko dla historyków, ale też miłośników literatury faktu, do tego napisana piękną polszczyzną, jednak od lat właściwie niedostępna, z racji niewielkiego nakładu oraz małej ilości zachowanych egzemplarzy. Dodatkowo jest to jedyny ocalały i tak obszerny, przykład twórczości prozatorskiej Władysława Świderskiego.
Książka ukaże się w tradycyjnym wydaniu papierowym oraz w wersji cyfrowej (e-book w formacie epub i pdf). Jej szata graficzna nawiązuje do wydania sprzed stu lat, a oryginalny tekst został dopełniony wstępem dr. hab. Krzysztofa Sychowicza, profesora Akademii Łomżyńskiej i przewodniczącego Rady Muzeum Północno-Mazowieckiego oraz biografią Władysława Świderskiego autorstwa kustosza Adama Sokołowskiego, kierującego Działem Historii Muzeum Północno-Mazowieckiego koordynatora projektu 'Łomża 1925 – Łomża 2025. Wydanie reprintu monografii 'Łomża” Władysława Świderskiego”. Podstawą reprintu jest egzemplarz podarowany muzeum w ubiegłym roku przez Rafała Sobierańskiego.
Wydanie tej publikacji było możliwe dzięki dofinansowaniu, otrzymanemu przez muzeum w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz środkom finansowym z Urzędu Miejskiego w Łomży oraz wsparciu tej inicjatywy przez posłankę na Sejm RP Alicję Łepkowską-Gołaś i prezydenta Łomży Mariusza Chrzanowskiego.
Tekst: Muzeum Północno-Mazowieckie
Plakat: Alicja Kamieniczna-Adamowska
