W związku z październikowym posiedzeniem Rady Europejskiej Komisja przedstawia sprawozdanie z najważniejszych postępów poczynionych od 2015 r. w ramach Europejskiego programu w zakresie migracji. Szczególny nacisk położono w nim na działania podjęte od ostatniego sprawozdania w tej dziedzinie, które opublikowano w marcu 2019 r.
W ciągu ostatnich czterech lat stworzono podstawy silnej wspólnej polityki migracyjnej oraz wprowadzono nowe narzędzia i procedury skutecznej koordynacji i współpracy. UE jest lepiej niż kiedykolwiek wcześniej przygotowana do zapewnienia wsparcia operacyjnego i finansowego państwom członkowskim znajdującym się pod presją migracyjną, zarządzania granicami zewnętrznymi i partnerskiej współpracy z państwami trzecimi. Konieczne są jednak dalsze wysiłki celem sfinalizowania podjętych prac i sprawienia, by polityka migracyjna UE była rzeczywiście przyszłościowa, skuteczna i odporna.
W ciągu ostatnich pięciu lat Komisja pracowała niestrudzenie nad stworzeniem solidnej polityki UE w dziedzinie migracji. Koncentrując się na obszarach priorytetowych, udało się jej znaleźć rozwiązania strukturalne zapewniające lepsze przygotowanie Europy na wszelkie przyszłe wyzwania migracyjne, zarówno w perspektywie średnio- jak i długoterminowej.
Za sprawą podejścia opartego na hotspotach oraz dzięki pomocy unijnych agencji (które oddelegowały do pracy w terenie 2,3 tys. pracowników) UE współpracuje obecnie ściślej niż kiedykolwiek wcześniej z państwami członkowskimi w celu lepszego zarządzania migracją, wzmocnienia granic zewnętrznych, ratowania życia, zmniejszenia liczby nielegalnych migrantów i zapewnienia skutecznych powrotów. Do najważniejszych osiągnięć w tym zakresie należy opracowanie i wprowadzenie procesów koordynacji i struktur operacyjnych, które będzie można wykorzystać również w przyszłości.
UE zacieśnia współpracę z partnerami spoza Europy, aby eliminować najważniejsze przyczyny nieuregulowanej migracji, chronić uchodźców i migrantów oraz wspierać społeczności przyjmujące. W tym celu udostępniono środki finansowe w bezprecedensowym wymiarze 9,7 mld euro. Środki te przekazywane są przede wszystkim za pośrednictwem funduszu powierniczego UE dla Afryki, regionalnego funduszu powierniczego w odpowiedzi na kryzys w Syrii oraz Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji. Tą drogą przydzielono już 97 proc. z 6 mld euro. UE wspiera również budowanie odporności, stabilności oraz zwiększanie możliwości gospodarczych i szans na zatrudnienie. Poprawiła też swoją współpracę z krajami partnerskimi w zakresie powrotów – zawarła umowy i porozumienia dotyczące powrotów i readmisji już z 23 krajami.
W ciągu ostatnich pięciu lat państwa członkowskie podjęły największy jak dotąd wspólny wysiłek w zakresie przesiedleń, dzięki czemu przesiedlono blisko 63 tys. osób.
Ogólna sytuacja migracyjna na wszystkich trasach powróciła do poziomu sprzed kryzysu, a liczba osób przybywających do UE we wrześniu 2019 r. była o około 90 proc. niższa niż we wrześniu 2015 r. Sytuacja pozostaje jednak niestabilna, a zmiany geopolityczne skutkowały pojawieniem się przed UE nowych wyzwań. Konieczne są dalsze działania w celu sprostania najpilniejszym kluczowym wyzwaniom oraz osiągnięcia postępów w bieżących pracach.
