Tajemnice kurpiowskiej ziemi. Program, który odkrywa historię, kulturę i dziedzictwo Kurpiowszczyzny. Audycja realizowana jest przez stowarzyszenie Kto jest Kto w ramach dotacji na realizację w 2025 roku zadań publicznych Powiatu Ostrołęckiego z zakresu kultury i ochrony dóbr kultury.
Nie przegap, posłuchaj opowieści, które ożywiają przeszłość naszej małej Ojczyzny.
Audycja realizowana jest przez stowarzyszenie Kto jest Kto w ramach dotacji na realizację w 2025 roku zadań publicznych Powiatu Ostrołęckiego z zakresu kultury i ochrony dóbr kultury.
’W Kadzidlańskim boru źródełeczko bije’ to fragment pochodzący z tradycyjnej polskiej pieśni ludowej związanej z regionem Kurpiowszczyzny, a dokładnie z Kadzidłem. Kadzidło i okolice Kurpi to obszar o bogatych tradycjach folklorystycznych, gdzie muzyka i pieśni ludowe odgrywają ważną rolę w kulturze lokalnej społeczności.
Mówi Paweł Łaszczych. Chce taką historię przytoczyć, taką legendę, w Kadzidle jest piosenka 'W kadzidlańskim boru źródełeczko bije’. Źródełko w Kadzidle było i jest. Znajduje się na wysokości dawnego bagienka, gdzie teraz znajduje się stacja paliw. Kiedyś, kiedy chodziła ciuchcia wąskotorowa, to tam zatrzymywała się, zabierała wodę. Pewnie dla jakiegoś tam twórcy ludowego, jakiegoś artysty była to
inspiracja i dlatego powstała piosenka 'W kadzidlańskim boru źródełeczko bije. Źródełko jest zachowane. Starsze ludzie w Kadzidle gadali, że te źródełko, żeby tam nikt nie wpadł to było założone kamieniami. No i tam, prawdopodobnie cały czas te źródełeczko jest. Tak jakby ktoś chciał się pobawić w archeologa, to na pełno w okolicach naszego dawnego bagienka nazywali Kozerów, tam te źródełeczko jest zachowane.
Mi się wydaje, że w wierzeniach ludowych, tak jak i w całej Polsce, taki na Kurpiach, jeśli było źródełko, to na pewno każdy myślał, że ta woda ma jakąś moc magiczną, że jak się w tym źródełku umyje, to będzie ładniejszy, będzie zdrowszy, będzie lepiej rósł, wszystkie plagi będą go omijały. Na pewno te źródełko miało tak moc. Ta piosenka objechała cały świat z tym w naszym kadzidlańskim źródełkiem. Na Kurpiach cały czas szukamy tych ciekawostek turystycznych, a tutaj źródełeczko pod tym kamieniem tam sobie siedzi i bije.
W Kadzidle są bardzo ładni ludzie, to prawdopodobnie też te geny się wzięły, że w tym źródełku ludzie się kąpali, wodę pili i dlatego są ładne ludzie.
’W kadzidlańskim boru źródełeczko bije’ To fragment często spotykany w pieśniach opisujących piękno przyrody Kurpiowszczyzny oraz życie codzienne jej mieszkańców. Źródło symbolizuje czystość i życie, a las, naturalne środowisko, w którym toczy się wiele opowieści i legend przekazywanych z pokolenia na pokolenie.
Mówi Danuta Prusaczek – Jestem byłą już emerytowaną nauczycielko w Szkole Podstawowej w Kadzidle. Nie jestem rodowitą Kurpianką, jestem tak zwaną przywłoką, którą do Ostrołęki przegoniła reorganizacja. Tutaj trafiłam do pracy w Szkole Podstawowej w Kadzidle, tutaj rozpoczęłam pracę i w międzyczasie w latach 80 rozpoczęłam studia.
Trochę miałam wiedzy na temat Kurpiowszczyzny dzięki koleżance z ogólniaka, pani Barbarze Pabich, którą muszę tutaj nadmienić, że ona moje zainteresowanie w tym temacie rozpoczęła. Potem w studium, jak byłam, nauczyciel od plastyki, pan Janusz Żerański, trochę rozpalił moją wyobraźnię na ten temat. Jak trafiłam tutaj do szkoły i poszłam na studia, na Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie do Instytutu Wychowania Artystycznego, Wychowanie Plastyczne. Jak przyszło myśleć o pracy magisterskiej, zamarzyła mi się taka praca, która by była monografią zagrody kurpiowskiej rodziny Konopków w Tatarach i w Kadzidle oraz tutaj powstającej wówczas Zagrody Kurpiońskiej. Wiadoma sprawa, do pracy magisterskiej trzeba zbierać materiały. Wertowałam książki księdza Jemielitego, Adama Chętnika i innych badaczy tego regionu i nie wiem, w której książce, bo to było przeszło 30 lat temu, natknęłam się właśnie na informację o tym źródełku.
Jako ciekawostka zapamiętałam sobie, dzieciom opowiadałam, przyznam się, że w tamtych latach chodząc na różne imprezy związane z regionem, bywając tu i tam, nie słyszałam, żeby wspominane było (źródełko-przypis red.), natomiast piosenkę znam, co jako małe dziecko mama mnie chyba z 7 razy na koncert Mazowsza ciągała. No i mnie bardzo ten temat zaintrygował. Trafiło się, w Kadzidle zespół Mazowsze. Nie każda miejscowość mogła sobie wtedy pozwolić na coś takiego. No oczywiście nie mogłam iść do domu, musiałam być na tym koncercie
Pani Pola Nowakowa nasza, której marzeniem było występowanie z Mazowszem, a Mazowsze marzyło, żeby z Polą Nowakową zaśpiewać. No i idą członkowie zespołu na obiad. Szedł Pan menadżer. Szedł ówczesny wójt pan Dariusz Łukaszewski, no i tak trochę zaczepnie pytam – Panie wójcie, o jest i pan menadżer. Mazowsze śpiewa taką piosenkę, 'W kadzidlańskim boru, źródełeczko bije’. Panie Wójcie czy to źródełko to istnieje, czy to jest po prostu jakaś legenda, mit, słowa piosenki?
Pan wójt do mnie mówi – Jeśli ty mi zadajesz takie pytanie, to ty wiesz. – Ja wiem – No to nam powiedz.
- I wtedy właśnie dowiedzieli się, że owe źródełko, jeżeli chcemy go szukać, to by trzeba było skierować się w stronę Ostrołęki i na wysokości CPN-u bodajże. Po przeciwnej stronie jest lasek, gdzie zawsze woda stoi i pod asfaltem przykryte betonową płytą jest źródełko. Woda właśnie do tego lasku wycieka i stąd co zimę, rzadko, kiedy zamarza, jest po prostu woda.
Za małe ciśnienie, żeby z niego korzystać, chociaż kiedyś wąskotorówka tam pobierała wodę, przecież. Za duże, żeby to zaczopować. Zostało tylko przykryte betonową płytą i wycieka. Jak zespół Mazowsze śpiewa, to nie śpiewa sobie o jakiś wymyślonych banialukach , tylko o czymś, co jest naprawdę i na pewno turystów by to zainteresowało.
